Μνήμες γυναικών

Θυμήθηκα δύο γυναίκες.
Πριν από πολλά χρόνια, κάπου στην ελληνική επαρχία.

Η Μαρίκα.
Ανύπαντρη. Άτεκνη.
Καχύποπτη. Υποψιασμένη με όλους.
Όλοι ήταν κακοί έως αποδείξεως του εναντίου, κι αυτό για ελάχιστους.
Είχε ένα χαμόσπιτο. Αλλά γωνιακό. Σωστό παρατηρητήριο. Όσο δεν κοιμόταν πρόσεχε τους άλλους. Για όλους είχε κάτι να πει. Όχι πάντα την αλήθεια. Κυρίως τ' άσχημα κι αυτά φτιασιδωμένα. Ποτέ δεν έλεγε κάποιον με τ' όνομά του. Παρατσούκλι για όλους. Εληνόσπορα, τουρκόσπορα, άγνωστης ρίζας. Η Βαγγέλαινα, η Μικμίκαινα, ο Σταμπολούς, ο Ουρσούζης...
Τις λίγες φορές που θα πήγαινε σε ξένο σπίτι δεν καταδεχόταν κέρασμα. Λες και ήταν αλλεργική στους ανθρώπους. Όχι μόνο στους άντρες. Από άντρα, όμως, ούτε καλημέρα.
Μισανδρία με τα όλα της.
Κάθε ανάσα και κουτσομπολιό.
Πέρασαν τα χρόνια. Ήρθαν εργολάβοι και ζήτησαν το χαμόσπιτο αντιπαροχή.
Με τίποτα.
Βρήκαν τον τρόπο. Την ανάγκασαν.
Μια νύχτα μπήκαν κάτι άντρες στο σπίτι της με σακάκια τυλιγμένα στα κεφάλια. Την τρόμαξαν. Ούρλιαξε, τσίριξε. Άντρες στο σπίτι μου!
Το 'δωσε το σπίτι.
Μπήκε σε διαμέρισμα. Πέθανε το ολοήμερο παρατηρητήριο.
Αργότερα κι η ίδια.

Η Χρυσούλα.
Ανύπαντρη. Άτεκνη.
Ζούσε με την αδελφή της, ανύπαντρη κι αυτή.
Το σπίτι της ανοιχτό.
Οι πιο ωραίες γιορτές εκεί γινόταν. Σε πολλές κοινωφελείς δραστηριότητες γινόταν δωρήτρια. Αγαπούσε τους ανθρώπους.
Κάποιες γυναίκες την πλήγωναν.
- Τι ξέρεις εσύ από οικογένεια;
- Γιατί να μην ξέρω; Εγώ φύτρωσα; Σε οικογένεια μεγάλωσα. Δεύτερη δεν έκανα, αλλά ξέρω τι θα πει οικογένεια.
Δεν έδειχνε να έχει τη ρετσινιά της ανύπαντρης.
Αυτές που την πλήγωναν ήταν από εκείνες που παντρεύτηκαν, όχι επειδή αγάπησαν, αλλά για να μην έχουν τη ρετσινιά της ανύπαντρης.
Βάφτισε πολλά παιδιά. Πέντε και περισσότερα. Χριστούγεννα και Πάσχα δεν ξεχνούσε τα δώρα τους. Για κάποια είχε ανοίξει βιβλιάριο σε τράπεζα. Το τελευταίο βαφτιστήρι της ήταν ένα παιδί γεννημένο σε μια βρώμικη τρώγλη. Οι γονείς του χειρωνάκτες με οριακή νοημοσύνη.
Η κοινωνική ευαισθησία στην πράξη.
- Ποιός θα μπει σε 'κείνο τ' αχούρι; Αβάφτιστο θα μείνει αυτό; Αμαρτία απ' τον Θεό.
Το βάφτισε. Και βιβλιάριο σε τράπεζα για τότε που θα πάει φαντάρος.

Δυο γυναίκες.
Δυο κλαδιά με κοινή ρίζα.
Το ένα ξεράθηκε.
Το άλλο κάρπισε.