Φιντείας

Κομίζω γλαύκα εις Αθήνας... Carry coals to Newcastle...

Η Φωτό Μου
Όνομα:
Τοποθεσία: Thessaloniki, Greece

Πέμπτη, Μαΐου 04, 2006

Μία ακόμα υπέροχη συνάντηση


Στις λίγες μέρες της παραμονής μου στην γενέθλια πόλη επισκέφθηκα για μια ακόμα φορά έναν από τους παλιούς καθηγητές μου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το κάνω. Όποτε βρεθώ εκεί, θα τον ψάξω και δεν είμαι ο μόνος. Ο χρόνος δεν σβήνει τα πάντα.
Ο Δ. είναι καθηγητής μέσης εκπαιδεύσεως, φυσικός. Τον γνώρισα σε ένα φροντιστήριο που είχε ανοίξει στα χρόνια προ του διορισμού του στο δημόσιο.
Με μια φράση θα έλεγα:
Ο Δ. δεν ήταν δάσκαλος της φυσικής
Ήταν κήρυκας της φυσικής.

Στη μέση εκπαίδευση και αργότερα στην ανώτατη δεν συνάντησα πολλά παραδείγματα όπως του Δ.
Δεν θα ξεχάσω τη χροιά της φωνής του, τις συσπάσεις του προσώπου του όταν εξηγούσε κάτι που του άρεσε. Και του άρεσαν όλα της φυσικής και των μαθηματικών.
Πληρωνόταν για μία ώρα και δίδασκε δύο ή και περισσότερες, αν έβλεπε ότι η συμμετοχή ήταν αξιόλογη και τον συγκινούσε.
Όταν τον πληρώναμε, πολύ συχνά ακολουθούσε το κέρασμα του δασκάλου. Ένα γεύμα με τους μαθητές του.

Ξεκίνησε τις σπουδές του πάμφτωχος και σπούδασε χειρονακτικά εργαζόμενος. Όπως έλεγε, "ένα χρόνο σπούδαζα κι ένα χρόνο δούλευα. Έστελνα και στη γερόντισσα τη μάνα μου."
Ατίθασος από τα νιάτα του. Η κληρονομιά του μηδενική σε χρήματα, αλλά βαριά σε άλλους τομείς. Για κείνες τις εποχές, ήταν το "κακό" παρελθόν των γονέων και το λεγόμενο κοινωνικό φρόνημα, όπως θυμούνται οι μεγαλύτεροι.
Γι' αυτόν δεν ήταν καθόλου ευνοϊκό.
Μετά μια περιπετειώδη στρατιωτική θητεία ξεκίνησε το επάγγελμα. Ιδιώτης για αρκετά χρόνια.
Είχε αχαλίνωτο πάθος στο να μεταδώσει τη γνώση. Πολλές φορές απογοητευόταν από τους μαθητές του κι έλεγε: "θέλουμε να μπούμε στο πανεπιστήμιο κι όχι να μάθουμε φυσική, ε παιδιά; Τουλάχιστον εκεί κοιτάξτε να μάθετε. Αν και τότε ο σκοπός σας είναι το πώς θα πάρετε άλλο ένα χαρτί κι όχι να μάθετε, πότε θα μάθετε;"

Αρνιόταν τη μετάδοση της ελλιπούς γνώσης κι αυτό πολλές φορές στοίχιζε. Υπήρξαν και κάποιοι μαθητές που έφυγαν από το φροντιστήριο επειδή δεν άντεχαν τα..."περιττά πράγματα."
Δεν τό 'βαζε κάτω.
Σε κάθε τι καινούριο που θα μετέδιδε, έλεγε και κάποια πράγματα για τους επιστήμονες που τα πρωτοέφεραν στο φως, γεμάτος ενθουσιασμό.
"Ξέρετε πώς ζούσε η Μαρία Κιουρί..."
"Πώς σκεφτόταν ο Νεύτωνας μέχρι να συλλάβει την έννοια του απειροστού..."
"Η μοιραία μονομαχία του μαθηματικού Γκαλουά..."
"Η αυτοκτονία του Μπόλτζμαν..."

Οι ώρες περνούσαν, αλλά αυτός δεν σκεφτόταν τη χρονοχρέωση, μόνο την όρεξη για μάθηση.

Ο πίνακας δεν έφτανε κάποτε. Υπήρχαν κάτι συστήματα αξόνων στον τοίχο.

Όταν διορίστηκε γελούσαμε με τις διηγήσεις του.
"Εκεί που έγραφα, ξαφνικά τους βλέπω όλους να φεύγουν.
-Πού πάτε από τώρα;
-Διάλειμμα κύριε.
-Α,"


Σε μια από τις μετέπειτα συναντήσεις μας είχε πει: "Ο σκοπός της παιδείας δεν είναι κυρίως η μετάδοση γνώσεων. Ποτέ δεν θα τα μάθουμε όλα. Το ζητούμενο είναι η παραγωγή σκέψης. Δεν το βλέπω. Ό,τι και να τους πω, για σωστό το παίρνουν. Εγώ θέλω μαθητές που να κάνουν σκληρό αντίλογο. Σκεπτόμενοι όμως. Δεν μου αρέσουν ούτε οι τεμπέληδες ούτε οι θρασείς."
Η βαθμοθηρία τον εξόργιζε και είναι άνθρωπος οξύθυμος.
Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν τόσο με συναδέλφους, αλλά δυστυχώς και με μαθητές. Ο φετιχισμός του "εύκολα και γρήγορα" έκανε κάποιους μαθητές να τον απορρίψουν πριν προσπαθήσουν να καταλάβουν.

Άκουγα διάφορα γι' αυτόν. "Αυτά είναι για το πανεπιστήμιο", "Μόνο αυτός τα καταλαβαίνει" κ.λ.π.
Κάποιοι όμως δεν ξεχνούμε την αφοσίωση με την οποία έσκυβε στους μαθητές του, όταν αυτοί έδειχναν ενδιαφέρον και προβληματισμό γι' αυτά που έλεγε.

Τον ξαναείδα.
"-Γεια σου δάσκαλε. Ήρθα να σε δω.
-Καλώς τον."


Από τότε ως τώρα, μιλάμε πάντα στον ενικό. Δεν αλλάζει τίποτα.
Αν υπήρχε "αξονική τομογραφία ψυχής", τότε θα φαινόταν ο σεβασμός και η εκούσια υπακοή.
Δύσκολο να καταργεί κάποιος τα προσχήματα κι ωστόσο να επιβάλλεται. Δεν είναι για όλους.
Καλά κάνουν οι πληθυντικοί και υπάρχουν.

16 Comments:

Blogger apousia said...

Πόσο φτωχοί αισθανόμαστε μετά από αυτό το post Φιντεία,όσοι δεν αξιωθήκαμε να έχουμε,να γνωρίσουμε έναν τέτοιο δάσκαλο!
Που δεν είδαμε ποτέ σε κάποιον διδάσκοντα,το πρόσωπό του να ''συσπάται'' όταν μετέδιδε τη γνώση!
Πόσο φτωχοί που δεν συναντήθηκαν οι δρόμοι μας με κάποιον,που ζητούμενο είχε ακριβώς αυτή τη διαδικαασία,την παραγωγή γνώσης!
Ας πλουτίσουμε σήμερα,από τούτο το post,γυρνώντας νοερά στη γενέθλια γη σου,και συμμετέχοντας και εμείς,
χρόνια μετά στο μάθημα της φυσικής...

8:24 μ.μ.  
Blogger paragrafos said...

Πίσω από τη συμπεριφορά αυτού του Δασκάλου κρύβεται, εκτός των άλλων και ένας όμορρος χαρακτήρας που με το παράδειγμά του έπλασε χαρακτήρες. Αυτή είναι και η πρώτη αποστολή που αναθέτει ο Παπανούτσος στον άνθρωπο:

"Δάσκαλος δεν είναι εκείνος που μαθαίνει στα παιδιά μας τα σχολικά «γράμματα», καλούς τρόπους ή μουσική, κολύμπι, ξιφασκία και άλλα αθλητικά ή ψυχαγωγικά παιγνίδια. Αυτά τα «μαθήματα» είναι εξωτερικά, μένουν στην επιφάνεια, σαν τα ρούχα που φορούμε (και τ' αλλάζουμε ή τα πετούμε). Δεν εισχωρούν παραμέσα, στην ψυχή μας, δεν μας πλάθουν, δεν διαμορφώνουν αυτό που ονομάζουμε προσωπικότητά μας. το πνεύμα, το ήθος, το χαρακτήρα μας. (Πόσο εύκολα λέγονται αλλά δύσκολα εννοούνται αυτές οι κομψές λέξεις…). Εκτός εάν εκείνοι που τα προσφέρουν δεν περιορίζονται στην απλή μετάδοση εξωτερικών, επιδερμικών γνώσεων, αλλά αποβλέπουν σ΄ αυτό το σκοπό [στη διάπλαση του χαρακτήρα] και μεταχειρίζονται τα μαθήματα που διδάσκουν ως μέσα για να τον επιτύχουν. Τότε πραγματικά ο φιλόλογος ή ο μαθηματικός, ο μουσικός ή ο γυμναστής είναι δάσκαλος και το έργο του αξίζει να λέγεται παιδευτικό. Διαφορετικά, οι μαθητές τούς, μοιάζουν με τους ανύποπτους «βοηθούς» που τους παίρνει μαζί του ο «τεχνίτης», για να του κουβαλούν τα υλικά, να του δίνουν στο χέρι τα εργαλεία, ή και να εκτελούν μικροδουλειές, χωρίς πρωτοβουλία και ευθύνη, αφού άλλωστε δεν έχουν σαφή και πλήρη γνώση ούτε του τελικού σκοπού ούτε της μεθόδου που οδηγεί στην πραγμάτωσή του. Τέτοια έργα, δευτερεύοντα και χωρίς βαθύτερη σημασία για την αγωγή των νέων ανθρώπων, οι αρχαίοι Αθηναίοι τα ανάθεταν σε δούλους – όπως και τα οικιακά, τα έργα του νοικοκυριού… Από το «δάσκαλο» περιμένουμε κάτι άλλο: ώριμος αυτός, γεμάτος από την πείρα της ζωής που αποκτάται με κόπο και με πόνο, να σταθεί κοντά στον νέο, στο άπλερο άνθρωπο και να τον βοηθήσει να ωριμάσει, να ενηλικιωθεί πνευματικά, να γίνει αυθύπαρκτος άνθρωπος."


Με αγάπη

Παράγραφος

10:29 μ.μ.  
Blogger Finteias said...

@ Socrates

Ξέρεις για ποιόν μιλάμε έτσι;

Είχαμε την τύχη soc.

11:09 μ.μ.  
Blogger Finteias said...

@ apousia
Παρούσα Απουσία, το ζήτημα και το δύσκολο είναι οι συνεχιστές.
Το αν θα μπορέσουμε εμείς να πάρουμε τη σκυτάλη.
Τέτοιες αναμνήσεις πολλές φορές δημιουργούν μέσα μου τη φράση :
"κι εγώ τι κάνω;"

Καλησπέρα

11:16 μ.μ.  
Blogger Finteias said...

@ paragrafos

Πολύ καλή επιλογή Παράγραφε.
Οι ανύποπτοι βοηθοί είναι το δράμα της παιδείας.
Τον Παπανούτσο τον διαβάζαμε δυστυχώς για να γράφουμε καλές εκθέσεις και μόνο (το ίδιο πρόβλημα).
Στην ενήλικη ζωή, πιστεύω, ότι κάποιος καταλαβαίνει τα νοήματα που μετέδιδε ο συγγραφέας.
Εσύ ως εκπαιδευτικός (σωστά θυμάμαι;) θα γνωρίζεις καλύτερα.

Τις ευχές μου, για όλα.

11:20 μ.μ.  
Blogger glenn said...

Τυχερέ φιντεία. Εγώ θυμάμαι όλους τους ... εχμ πως να τους πω, καθ ηγ τές ας πούμε, με θυμό. Δεν ξέρω, ίσως κακόπεσα κιόλας. Μια θυμάμαι, καθάριζε φασολάκια, χωρίς πλάκα. Ένας άλλος, ανάθεμά με αν έκανε ποτέ μάθημα. Για φυσική είχαμε έναν που δεν ... ήξερε καλά ελληνικά! Άστα να πάνε, ιλαροτραγωδία, τι να σου λέω τώρα. Αλλά δε θα ξεχάσω μια που είχε πραγματικά σαδιστικές τάσεις. Έχω μεγαλώσει από τότε, αλλά όπου τη δω θα τη φτύσω. Κακή της ώρα όπου και νάναι.

Και θυμάμαι να αναζητώ τη γνώση στις δημοτικές βιβλιοθήκες μέσα σε πανάρχαια βιβλία γάλλων και αμερικανών μεταφρασμένα στα ελληνικά. Αμάν ρε φιντεία κατάθλιψη μ' έπιασε, τι μου τα θυμίζεις τώρα. Καλούς δασκάλους γνώρισα μόνο στο πανεπ. και στα βιβλία.

12:05 π.μ.  
Blogger Artanis said...

oh, my doctor...
Οι τρεις δάσκαλοι που με σμίλεψαν είναι και θα είναι στο συρτάρι με την ετικέτα "Ιερά". Και οι τρεις από τα σχολικά χρόνια, αποτέλεσαν την αφετηρία για πολλά όμορφα στη ζωή μου, αλλά και δύσκολα. Είμασταν τυχεροί που μας δίδαξαν. Το κατάλαβα από το σχόλιο του glenn και το κείμενο του Παπανούτσου που τους περιέγραψε.
"Όταν θες να είσαι ευσυνείδητος δάσκαλος οφείλεις να κοιτάς ταυτοχρόνως σε δύο μεριές. Στα μάτια τον εαυτό σου και στα μάτια τους μαθητές σου. Τα υπόλοιπα θα έρθουν σιγά σιγά." Ήταν η πρώτη συμβουλή που μου έδωσε ένας δάσκαλος μου, όταν άρχισα να διδάσκω και ήμουν απελπιστικά τρομοκρατημένη.

Καληνύχτα Φιντεία.
Artanis

Άσχετο: Word Verification: ktall (!)
2o Word Verification: muxnnk (!!)

2:20 π.μ.  
Blogger Finteias said...

@ glenn

Στις δημοτικές βιβλιοθήκες αναζητούσε τη γνώση κι άνθρωπος για τον οποίο έγραψα.
Αφού γνώρισες καλούς δασκάλους στα βιβλία, λίγο δεν είναι.
Οι περισσότεροι δεν προτιμούν τα βιβλία, ως γνωστόν.
Το μέλλον δείχνει πάντα το τι αποκόμισε ο καθένας από τους δασκάλους του.

Να είσαι καλά.

8:44 π.μ.  
Blogger Finteias said...

@ Artanis

"Στα μάτια τον εαυτό σου και στα μάτια τους μαθητές σου"

Αυτό θα μπορούσε να είναι μια θεμελιώδης παροιμία για τους εκπαιδευτικούς

Γειά και χαρά

8:47 π.μ.  
Blogger An-Lu said...

Καλά κάνουν οι πληθυντικοί και υπάρχουν.
Για τέτοιους ανθρώπους, που βγάζουν "μαθητές" σαν κι εσάς, ναι, είναι απαραίτητοι οι πλθυντικοί.

9:45 π.μ.  
Blogger Finteias said...

@ An-Lu

An-Lu Καλώς ήλθες.
Ελπίζω να φανώ καλός οικοδεσπότης και για σένα.
Θα ανταποδώσω την επίσκεψη.
Να είσαι καλά.

9:49 π.μ.  
Blogger Finteias said...

@ Socrates

Όντως!

10:27 π.μ.  
Blogger Stavros Katsaris said...

Αχ να είχα και εγω έναν τέτοιο καθηγητή.
Δεν θέλω να μιλήσω περισσότερο γιατί ο καθηγητής που είχα δεν είναι πια στη ζωη αλλά ήταν άστα να πάνε!
glenn από περιέργεια και μόνο Πειραιά πήγαινες σχολείο γιατί και εμείς είχαμε μια που καθάριζε φασολάκια!
Απίστευτα πράγματα!

5:26 μ.μ.  
Blogger Finteias said...

@ Stavros Katsaris

Σταύρο, καλώς ήλθες στο δικτυακό μου "σπίτι".

Σ' ευχαριστώ για τη συμμετοχή.

Ενδιαφέρουσα η σύμπτωση με τον glenn.

Καλησπέρα

5:44 μ.μ.  
Blogger houlia said...

Εχω ένα φίλο καθηγητή που με κίνδυνο να τον "καρφώσει" κάποιος μαθητής, τους λεει:"ακουστε να δείτε, αυτά που σας μαθαινει το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι μ***ες. Αφήστε τα αυτά. Μαθαιτε να χρησιμοποιείτε υπολογιστές, μέθαιτε να χρησιμοποιείτε τη Βικιπαίδεια πχ.,μαθαιτε καλά αγγλικά, ψαξτε ελευθερα τη γνωση...Αυτά θα σας φέρουν σε επαφή με τον κόσμο και θα σας βοηθήσουν να αποκτήσετε κριτική σκέψη....
Οι παραδόσεις του είναι θεατρικές παραστάσεις. Τους αφηνει να σκηνοθετούν και να υποδύονται ρόλους τής "πραγματικής" ζωής...
Οι μαθητές του τον λατρεύουν.

3:36 μ.μ.  
Blogger Finteias said...

@ Houlia

Χαίρομαι που το παράδειγμα που ανέφερα δεν ήταν το τελευταίο.
Ελπίζω ούτε το δικό σου να είναι.
Να είσαι καλά.

2:21 μ.μ.  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home