Σπουδές άνευ Διδασκάλου

Η γαλλική άνευ διδασκάλου.
Αυτό ήταν το πρώτο βιβλίο αυτοδιδασκαλίας που έπεσε στα χέρια μου πολλά χρόνια πριν.
Όλα θέλουν δάσκαλο, σκέφτηκα, και δεν έδωσα ιδιαίτερη σημασία.

Αργότερα, στην ανώτατη εκπαίδευση, είδα ότι η αυτοδιδασκαλία γινόταν σχεδόν υποχρεωτικά, σε μεγάλο βαθμό. Βεβαίως υπήρχαν πολλοί δάσκαλοι, αλλά όχι Δάσκαλοι.

Αν σκεφτώ ότι οι περισσότεροι δάσκαλοι αρκούνταν στη μετάδοση πληροφοριών, κάτι που μπορεί να γίνει και με την ανάγνωση ενός βιβλίου, τότε φαίνεται ότι μιλάμε για σπουδές άνευ Διδασκάλου.
Το βιβλίο δεν κουράζεται ποτέ να επαναλαμβάνει, όσες φορές χρειαστεί, στον αναγνώστη τα ίδια πράγματα.

Κάτι λείπει όμως.
Δάσκαλος είναι αυτός που μπορεί να ψηλαφίσει τον σφυγμό του μαθητή του.
Ο Δάσκαλος εμπνέει (ίσως πάνω απ' όλα εμπνέει), ενώ η πληροφορία μπορεί να μεταδοθεί από το ακούραστο γραπτό κείμενο.
Ο Δάσκαλος είναι αυτός που μπορεί να γκρεμίσει τα παλιά θεμέλια του μαθητή και να χτίσει καινούρια.
Στην εποχή της πληροφορίας και της γρήγορης πρόσβασης στη γνώση, ένα πράγμα απομένει να μεταδοθεί από τον Δάσκαλο. Η αγάπη γι' αυτό που διδάσκει, αν βεβαίως την έχει.
Στον χώρο της διδασκαλίας δεν είναι η ευκολία αυτό που πρέπει να επικρατεί, αλλά η γοητεία, η ομορφιά του αντικειμένου, κάτι που γίνεται στην επικοινωνία μεταξύ εμψύχων.
Ο Δάσκαλος δεν μπορεί να είναι άψυχος, διότι τότε θα ηττηθεί από το βιβλίο και όχι αδίκως.
Παιδεία και ευκολία είναι όλως επιεικώς αντιφατικά. Η έμπνευση και η ομορφιά είναι οι καταπέλτες με τους οποίους η δυσκολία υπερβαίνεται.
Από τότε που καταπιάστηκα με τα γράμματα (εννοώ από το νηπιαγωγείο) είδα ελάχιστους.
Οι περισσότεροι είτε παράγουν δυσκολίες, ικανοποιώντας την τάση τους για εξουσία, είτε δημιουργούν ανόητες ευκολίες, σε βάρος της παιδείας, είτε απαγγέλουν αυτούσια αυτά που μπορεί κάποιος να βρει στα βιβλία.

Για την ώρα ατενίζουμε το μέλλον άνευ Διδασκάλου.