Στη μέση

Στα τελευταία posts, μου φαίνεται ότι κάνουμε ένα πισωγύρισμα και μια επακόλουθη σύγκριση μεταξύ εποχών.
Ο προβληματισμός είναι μάλλον κάτι το συνηθισμένο μεταξύ των ανθρώπων, ενώ η παγίδα του "κάθε πέρσι και καλύτερα" παραμονεύει.
Αυτό που μπορώ να καταθέσω ως προσωπική μαρτυρία θα γίνει κατανοητό από τους ανθρώπους η ηλικία των οποίων είναι κοντά στη δική μου και μεγάλωσαν σε επαρχία. Το τελευταίο είναι αρκετά σημαντικό, διότι σε συζητήσεις που έκανα με συνομηλίκους μου που μεγάλωσαν σε μεγάλη πόλη φάνηκε ότι δεν είχαμε κοινές αναμνήσεις.
Όσοι είμαστε, όπως λένε "από χωριό" και στη συνέχεια..."εξελιχθήκαμε" αποτελούμε, νομίζω, μια γέφυρα μεταξύ δύο κόσμων. Η μητέρα μου δεν απέχει πολύ από τη δική της, το παιδί μου δεν θα απέχει πολύ από το δικό του, αλλά εγώ γεφυρώνω δύο κόσμους που απέχουν ποιοτικά κι όχι μόνο ποσοτικά μεταξύ τους.
Δεν ξέρω αν ένας άνθρωπος της μεγάλης πόλης θα έλεγε "μα από πού έρχεσαι;", αλλά θυμάμαι καλά στη νηπιακή μου ηλικία, τη μητέρα μου να φέρνει το νερό με τη στάμνα, από τη βρύση που ήταν έξω από το σπίτι. Τα υπόλοιπα γινόταν με τον νιπτήρα και τις κανάτες. Η τουαλέτα ήταν κι αυτή έξω από το σπίτι και τον χειμώνα η κάλυψη φυσικών αναγκών ήταν μια εμπειρία, αν και κανείς δεν έδειχνε να ενοχλείται.
Το μπάνιο γινόταν σε σκάφη με βραστό νερό που αναμιγνυόταν με μια ποσότητα κρύου από τη βρύση.
Το μοναδικό τεχνολογικό προϊόν, εκτός από το ηλεκτρικό ρεύμα ήταν ένα ραδιόφωνο, παλιό αλλά ικανότατο.
Εκείνη η Ντόιτσε Βέλε! "Να πιάσουμε Ντόιτσε Βέλε", έλεγε ο πατέρας μου. Αργότερα έμαθα ότι επί χούντας ήταν κάτι το σύνηθες. Τα βράδια περνούσαν με παραμύθια, αινίγματα και κάποιες φορές με ραδιοφωνικές εκπομπές. Ραδιοφωνικά σήριαλς.
Η επιστροφή στο σπίτι τις καλοκαιρινές νύχτες περνούσε από τον μητρικό έλεγχο. Πόδια λερωμένα, γόνατα ματωμένα, μαλλιά γεμάτα χώμα. Τα τέσσερα "παράσημα" που είχαμε όλοι κάθε καλοκαίρι ήταν οι πληγές στους αγκώνες και στα γόνατα. "Χτύπησες; Έλα, μεγάλωσες", μας έλεγαν οι μεγαλύτεροι.
Θυμάμαι την ανοικοδόμηση και τις στέγες με κεραμίδια μία-μία να χάνονται και να σηκώνονται οι πενταόροφες πολυκατοικίες. Η εξερεύνηση μιας νεόχτιστης πολυκατοικίας ήταν ένα άκρως ενδιαφέρον παιχνίδι που ικανοποιούσε την παιδική περιέργεια. Όταν επισκέπτομαι τη γειτονιά που μεγάλωσα σκέφτομαι ότι έχω μπει απρόσκλητος στα σπίτια όλων των γειτόνων πριν αυτοί κατοικήσουν τα διαμερίσματά τους. Δεν υπάρχει ούτε ένα σπίτι σ' εκείνη τη γειτονιά που να είναι μεγαλύτερο από μένα στην ηλικία.
Τις τεχνολογικές επαναστάσεις του πατρικού μου σπιτιού τις θυμάμαι μία προς μία.
Βάλαμε τηλεόραση. Θαύμα!
Βάλαμε πλυντήριο! Λύτρωση!
Βάλαμε ηλεκτρική κουζίνα! Ηλεκτρικό σίδερο (όχι πια κάρβουνα)! Έγχρωμη τηλεόραση (το θαύμα των θαυμάτων!)
Η μητέρα μου έπλενε στο χέρι, όπως και η δική της, όπως και η γιαγιά της.
Έκαιγε αποκλειστικά καυσόξυλα για να ζεσταθεί, όπως και όλοι οι πρόγονοί της.
Δεν είχε τηλεόραση όπως και κανείς προπάτορας σε όλα τα περασμένα χρόνια.
Τα παιδιά μας θα μεγαλώσουν στον κόσμο της τεχνολογικής ανάπτυξης, η οποία είναι προσιτή σε όλους.
Αυτή η μετάβαση από έναν κόσμο που τεχνολογικά δεν διέφερε πολύ μεταξύ των προγόνων σε έναν άλλον που η τεχνολογία αναπτύσσεται και αποτελεί μέρος της καθημερινότητας, έγινε στη γενιά μου (για την επαρχία τουλάχιστον).
Έζησα το μπάνιο στη σκάφη (κάθε Σάββατο!) και τον νιπτήρα της κουζίνας και σήμερα, εκτός της αναγκαίας επαγγελματικής γνώσης, προγραμματίζω σε javascript, γνωρίζω HTML, CSS, λέξεις που για τους ανθρώπους της προηγούμενης γενιάς είναι τελείως άγνωστες.
Πολλές φορές συζητήσαμε με φίλους που είχαν παρόμοια πορεία το ζήτημα και φαίνεται ότι στον καθένα ξεχωριστά κάτι έχει δημιουργήσει.

"Είμαστε η γενιά της διασταύρωσης", έλεγε ο φίλος μου ο Σ. κάποτε.

"Πρέπει να παραδεχτούμε ότι έχουμε έναν συντηρητισμό μέσα μας", έλεγε κάποιος άλλος,

"Είμαστε σαν λάστιχο, μας έλκει το μέλλον και το παρελθόν σχεδόν ισότιμα και διαφέρουν πολύ μεταξύ τους", συμπλήρωσε ο Α. μια φορά.

Η Α. σε μια προς εμένα κριτική μου είπε κάποτε σχεδόν αφοριστικά: "Στο μυαλό σου έβαλες πολλά, αλλά το μεδούλι σου, το αίμα σου είναι μια γενιά πίσω. Προοδευτικός νους και συντηρητική καρδιά."
Μια γενιά πίσω. Αυτά που πρωτοαντίκρισα.

Δεν εκπλήσσομαι που εγώ, το λάστιχο των εποχών, νιώθω μια βαθιά έλξη για οτιδήποτε το παραδοσιακό και ταυτοχρόνως υπήρξα λάτρης της τεχνολογίας και φανατικός...κομπιουτεράς, όπως λέμε. Δεν είμαι μόνος σ' αυτή την διελκυστίνδα.

"Πρέπει να διαλέξουμε" λέει κάποιος, "μόνο μπροστά."

"Ναι, αλλά αυτά τα παλιά τα ζήσαμε, δεν τα ακούσαμε από κάπου. Μας λείπουν"

"Όποιου του λείπει το παρελθόν δεν προοδεύει. Προχωράει αυτός που του λείπει μόνο το μέλλον."

"Εμάς μας λείπουν και τα δύο."