Καζαντζάκης

Σχεδόν όλοι, λίγο ή πολύ, τον έχουμε διαβάσει.
Το να ανεβάσεις ένα post για τον Καζαντζάκη είναι μάλλον πρόκληση και κατά τη γνώμη μου δεν γίνεται να τον χωρέσεις. Αυτός που ήθελε να ξεπεράσει τον Όμηρο δεν μπορεί να περιγραφεί σε μια απλή ανακοίνωση.
Μ' έχει απασχολήσει για χρόνια. Έλεγα ότι δεν γίνεται κάποιος να τον καταλάβει διαβάζοντας ένα ή δύο βιβλία του. Μετά το δέκατο έργο κάτι αρχίζει να σκιαγραφείται και κυρίως μετά την ανάγνωση της Οδύσσειας του Καζαντζάκη, το μεγαλύτερο ποίημα της λευκής φυλής.
Προσφάτως, παρακολουθήσαμε στη Θεσσαλονίκη τον Καπετάν Μιχάλη σε θεατρική παράσταση. Πολύ καλή παράσταση, με δεδομένη τη δυσκολία απόδωσης ενός τέτοιου έργου στο σανίδι.
Με τον φίλο μου Κ., που βρεθήκαμε στο θέατρο Κήπου, ακολούθησαν μακρές συζητήσεις γύρω από το έργο και την αγωνία του δημιουργού.
Σίγουρα δεν ήταν άθεος, όπως έχει χαρακτηρισθεί από επιπολαιότητα ή φανατισμό.

Στο σημερινό post, ένα έχω να επισημάνω για το συνολικό του έργο. Κάτι που πολλές φορές διαβάζοντας τα κείμενα, αλλά και τη ζωή του, διαπίστωσα.
Η απέχθειά του για τη μετριότητα.
Όλοι οι ήρωές του είναι ακραίες προσωπικότητες που αγγίζουν το όριο του αδύνατου. Άλλωστε, αυτή είναι και μια βασική του θέση στην Ασκητική. Το να σπάει κάποιος τα ανθρώπινα όρια.
Στις συναναστροφές του περιγράφεται μάλλον ως "δύσκολος άνθρωπος" και μόνο, μα μόνο οι μεγάλοι τον ενέπνεαν.
Είναι το μόνο σημείο που μου προκαλεί ένα "γιατί;"
Οι μέτριοι χρησίμευαν γι' αυτόν ως το επίπεδο πάνω στο οποίο φτιάχνεται το ανάγλυφο των μεγάλων.
Αυτή η απαξίωσή του είναι η μόνη μου ένσταση-ερώτηση. Θέλω να πιστεύω ότι ακόμη κι αν δεν είναι κάποιος ήλιος, κάτι το έναστρο υπάρχει μέσα του.

Όταν βρέθηκα στον τάφο του, εγώ που αποτελώ μετριότητα (ελπίζω) ένα πράγμα ψιθύρισα σ' αυτόν ως άλλη προσευχή "Προσπάθησα να σε καταλάβω. Πραγματικά προσπάθησα".