Άνθρωπος-Υπολογιστής: Το κυνήγι του αρχηγού.

Ίσως ο υπολογιστής να είναι η πιο περίπλοκη μηχανή που κατασκεύασε ο άνθρωπος έως τώρα. Η περιπλοκότητα είναι τέτοια ώστε πολλοί θέλησαν να παρομοιάσουν τη λειτουργία του μ' εκείνη του ανθρώπινου εγκεφάλου, με τον τελευταίο να διατηρεί ακόμη τα πρωτεία. Οι συζητήσεις περί του θέματος αποκτούν φιλοσοφικό χαρακτήρα όταν διατυπώνονται απόψεις που θέλουν τον υπολογιστή να αντιμετωπίζεται ως κάτι το ζωντανό ή έστω κοντά στο φαινόμενο της ζωής. Μάλιστα οι μελλοντολογικές υποθέσεις θέλουν τη μηχανή να ξεπερνά τον άνθρωπο. Έννοιες όπως η τεχνητή νοημοσύνη συνδέονται με τον υπολογιστή με αποτέλεσμα το προπύργιο του ανθρώπου, ο νους του, ο εγκέφαλός του μάλλον, να φαίνεται ότι χάνει σε μέλλοντα χρόνο την κυριαρχία του.
Μετά ξεκινούν σενάρια που θέλουν τη μηχανή να εναντιώνεται στον δημιουργό της με την εναντίωση πάντοτε αναπόδεικτη (γιατί να μην είναι φιλική;).
Όλα ξεκινούν από μια ατυχή σύγκριση. Από τη μια ο άνθρωπος κι από την άλλη ο υπολογιστής. Είναι όμως αδιανόητη η σύγκριση δύο μεγεθών χωρίς κοινή μονάδα μέτρησης. Είναι τουλάχιστον ανόητο το να ρωτάμε το αν είναι μεγαλύτερα τα δύο κιλά από τα τρία μέτρα.
Μια κοινή μανάδα προκύπτει αν εξετάσουμε δύο διαφορετικές σχέσεις. Τη σχέση μεταξύ ανθρώπου και υπολογιστή και τη σχέση μεταξύ ανθρώπου και ανθρώπου.
Η σχέση μεταξύ ανθρώπου και υπολογιστή είναι σαφής. Μια τυπική εργαλειακή σχέση. Το πρόβλημα, κατά τη γνώμη μου δεν βρίσκεται στη σχέση του ανθρώπου με τον υπολογιστή, αλλά του ανθρώπου με τον άνθρωπο. Όταν η τελευταία αποκτά εργαλειακό χαρακτήρα, τότε προκύπτει η θλιβερή κοινή μονάδα μέτρησης με όλα τα επακόλουθα.
Ο άνθρωπος αντιμετωπίζεται από τον συνάνθρωπό του ως εργαλείο και τότε γίνεται αναπόφευκτο το να συγκρίνεται με άλλα εργαλεία. Ο φόβος γίνεται μεγαλύτερος όταν κάποιος σταδιακά αντιλαμβάνεται ότι είναι ο ίδιος ένα εργαλείο και είναι λογικό να αισθάνεται ανταγωνιστικά με άλλα εργαλεία ή ακόμα και απειλούμενος από αυτά. Η σύγκριση μεταξύ δύο εργαλείων δεν οφείλεται στην άνοδο της τεχνολογίας, αλλά στην υποβάθμιση του ανθρώπου από τον εαυτό του.

Συνεχίζοντας αυτή την αντιμετώπιση του εαυτού και του συνανθρώπου η σύγκριση μεταξύ ανθρώπου-εργαλείου και υπολογιστή δεν χρειάζεται πολύ σκέψη για να εξακριβωθεί. Η μηχανή θα κερδίζει συνεχώς έδαφος.

Το 1945 ο ENIAC ζύγιζε περίπου 30 τόνους και καταλάμβανε έναν χώρο 160 τετραγωνικών μέτρων. Τα υπολογιστικά του σφάλματα ήταν πολλά. Σήμερα δεν είναι παρά ένα μουσειακό είδος και σε σχέση με τους μεταγενέστερους υπολογιστές είναι απηρχαιωμένος. Βλέπουμε λοιπόν, ότι ακόμα κι αν προηγούμαστε σε σχέση με τον "εχθρό" μας, ο τελευταίος αναπτύσσεται με ταχύτητα πολύ μεγαλύτερη από εκείνη ενός βιολογικού συστήματος όπως ο άνθρωπος. Η προσπέραση αποτελεί μαθηματική βεβαιότητα.

Δεν είναι αυτό που προκαλεί την ανησυχία. Το ανήσυχο είναι ότι με τον υπολογιστή ανώτερο ή κατώτερο από τον άνθρωπο, ο τελευταίος ζει χρησιμοποιώντας τους συνανθρώπους και χρησιμοποιείται από αυτούς.

Η προέλευση του κακού δεν μπορεί να βρίσκεται στη μηχανή. Το κακό προϋπήρχε της τεχνολογικής ανάπτυξης.
Η σύγκριση μεταξύ ανθρώπου και υπολογιστή είναι κατ' εμέ ανεδαφική ως ερώτημα. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι η διαλεύκανση των φόβων μας και της ακριβούς προελεύσεώς τους.

New Blogger

Ο New blogger της Google έχει γεροντικές παραξενιές.
Ξεχνάει ονόματα (Nick names).
Δεν βλέπει καλά τα avatars.
Μπερδεύει τους σχολιαστές και τους θεωρεί ανώνυμους.
Ξεχνάει τη μητρική του γλώσσα και εκφράζεται ακατανόητα.
...και διάφορα άλλα.

Ανοϊκή συνδρομή;

Ελπίζουμε σε ένα καλύτερο αύριο.
Δεν βλέπω να έχουμε και δικαίωμα επιστροφής.

Τέλος πάντων, όσοι προχωρήσανε στην "αναβάθμιση" του blog τους θα καταλάβουν τι εννοώ (τα λέω κάπως μεταφορικά).
Οι υπόλοιποι καλύτερα να καθίσουν στο παλιό γνώριμο και σταθερό έδαφος και ας περιμένουν μέχρι ο σεισμογενής τόπος ν' αποκτήσει μια σταθερότητα.
Κοινώς, αφήστε το blog όπως είναι.

Επειδή τα είπα κάπως συμπυκνωμένα και μεταφορικά, όσοι θέλετε να δείτε μια εκτενή αναφορά στο θέμα του Blogger Beta που έπαψε να είναι Beta δείτε το σχετικό post του Mickey Nightmare.

Καλώς να ξημερώσει.

Ο χρόνος

Συνιστώ ανεπιφύλακτα το βιβλίο με τίτλο "Ο Παπαλάγκι", σε όσους δεν το έχουν διαβάσει.
Πρόκειται για μια σειρά λόγων ενός φύλαρχου, του Τουιάβιι, με καταγωγή από τα νησιά Τιαβέα του Ειρηνικού ωκεανού. Ο Τουιάβιι επισκεύθηκε την Ευρώπη κι αυτό που ακολούθησε ήταν η περιγραφή το τρόπου ζωής του δυτικού ανθρώπου με τρόπο που κανείς δυτικός δεν θα μπορούσε να κάνει. Αυτό διότι είναι εξαιρετικά δύσκολο το να περιγράψει κάποιος τον λαβύρινθο μέσα στον οποίο ζει. Αυτό θα το κάνει κάποιος που βρίσκεται έξω από τον λαβύρινθο και που με μια ματιά αντικρίζει το συνολικό σχήμα του.
Παπαλάγκι στη γλώσσα του Τουιάβιι σημαίνει αυτόν που πέρασε τον ουρανό. Ουσιαστικά μ' αυτόν τον όρο περιγράφονται οι λευκοί που επισκεύθηκαν τους παρθένους τόπους και ανθρώπους και επιχείρησαν να τους..."εκπολιτίσουν".
Η πρωτόγονη, αγνή ματιά του φύλαρχου βλέπει και περιγράφει τα πράγματα μ' έναν τρόπο που μας κάνει ν' αναγνωρίζουμε την αλήθεια των λεγομένων του και ταυτοχρόνως την ανημπόρια μας να πράξουμε το διαφορετικό. Ίσως φταίνε και οι λέξεις που χρησιμοποιούμε εμείς για τα πράγματα. Για παράδειγμα σε κάποιο σημείο λέει:

Αν μιλήσεις σε κάποιον Ευρωπαίο για τον Θεό της αγάπης, θα μορφάσει και θα χαμογελάσει. Θα χαμογελάσει για την αφέλεια των σκέψεών σου. Δωσ' του όμως ένα γυαλιστερό, στρογγυλό κομμάτι μέταλλο ή ένα μεγάλο βαρύ χαρτί, και θα δεις αμέσως τα μάτια του να γυαλίζουν και τα σάλια του να τρέχουν.

Κάπως έτσι βλέπει ο άγριος το χρήμα.
Οι περιγραφές αφορούν πολλές πτυχές της ζωής, τις σχέσεις του ανθρώπου με τον άνθρωπο και του ανθρώπου με τον Θεό. Σε όλες τις περιγραφές είναι αξιοσημείωτο το πώς ο συγκεκριμένος άνθρωπος με τα υλικά και τις παραστάσεις του κόσμου του περιγράφει τον δικό μας.
Αυτό που τελικά προτείνει στους συμπατριώτες του είναι το να μην υποταχθούν στην υιοθεσία συνηθειών του λεγόμενου προηγμένου ανθρώπου. Αυτό διότι σε μια τέτοια κοινωνία είναι σχεδόν απίθανο το να βιώσει κάποιος αυτό που βιώνει ο απαλλαγμένος από την δυτικοτροπία άνθρωπος. Φαίνεται ότι για τον Τουιάβιι η κατάσταση έχει χαρακτήρα επιδημίας και η νόσος είναι άκρως μολυσματική. Ακόμα κι αν κάποιος ζει με τρόπο που δεν υπακούει στις επιταγές της κοινωνίας, βαθιά μέσα του πλήττεται από τις αξίες που του έχουν εμφωλευθεί από τα παιδικά χρόνια ακόμη.

Ένα παράδειγμα είναι το παρακάτω:

Μόνο μια και μοναδική φορά συνάντησα κάποιον άνθρωπο που είχε πολύ χρόνο, που δεν παραπονιότανε ποτέ ότι του λείπει, αυτός όμως ήταν φτωχός, βρόμικος και περιφρονημένος. Οι άνθρωποι απόφευγαν να περάσουν από δίπλα του και κανένας δεν τον πρόσεχε. Εγώ δεν καταλάβαινα αυτή τη συμπεριφορά, γιατί το βάδισμά του ήταν χωρίς βιασύνη και τα μάτια του είχαν ένα ήρεμο, φιλικό χαμόγελο. 'Οταν τον ρώτησα, το πρόσωπό του συσπάστηκε και είπε θλιμμένα: "Ποτέ δεν ήξερα να εκμεταλλευτώ τον χρόνο μου, γι' αυτό και είμαι ένας φτωχός, περιφρονημένος φουκαράς." Ο άνθρωπος αυτός είχε χρόνο, κι αυτός όμως δεν ήταν ευτυχισμένος.

Αυτό το τελευταίο είναι και η παρατήρησή μου για το συγκεκριμένο κομμάτι. Ότι δηλαδή έχουμε κατασκευάσει με τέτοιο τρόπο τις αξίες μας σχετικά με το κυνήγι του χρόνου, ώστε είτε τον κυνηγάμε, είτε τον αφήνουμε να φύγει είμαστε δυστυχισμένοι.

Ελπίζω πολύ να κάνω λάθος.