Η κυρία Μ.

Το post της φίλης Παραγράφου με τίτλο Never give up μου έφερε στο μυαλό την κυρία Μ. η οποία πάσχει από μια βαριά νόσο του νευρικού συστήματος. Για την κυρία Μ. πολλές σκέψεις έκαναν όσοι την γνώρισαν στην κατάσταση που βρίσκεται. Είναι ένας άνθρωπος που πολύ θαυμασμό προκαλεί, πολύ αγάπη δέχεται και δίνει, πολλούς προβληματισμούς για εμάς τους υπόλοιπους εγείρει.
Η κυρία Μ. πάσχει από τη νόσο του κινητικού νευρώνα, μια νόσο που προσβάλει το νευρικό σύστημα και σταδιακά καταργεί την κινητική λειτουργία. Η συγκεκριμένη ασθενής μπορεί να προβεί σε μικρές κινήσεις των δακτύλων άνω και κάτω άκρων. Αναπνέει με μηχανική υποστήριξη, ενώ δέχεται τα πιο πρόσφατα φάρμακα για τη νόσο από την οποία πάσχει.
Η νοσηλεία της είναι μακρά. Λες και δίνεται ένα στοίχημα με τον χρόνο, με την αρρώστεια, με τη ζωή. Μια προσπάθεια της ιατρικής να αναχαιτίσει την ανελέητη δύναμη της νόσου κι από την άλλη ένα παράδειγμα ενός ανθρώπου που μόνο την εντύπωση προκαλεί σ' αυτούς που τη γνωρίζουν.
Είναι ενδιαφέρον ότι κάθε φορά που οι γιατροί βγαίνουν από τον θάλαμο που νοσηλεύεται οι συζητήσεις δεν αφορούν μόνον την νόσο και τις προσπάθειες θεραπείας, αλλά την ίδια, την ψυχή της, τον άνθρωπο στο σύνολό του.
Την κυρία Μ.
Τον αγώνα της.
Την αισιοδοξία της.

Κάποιες φορές μπαίνοντας στο θάλαμό της τη ρωτούσα μηχανικά: "Τί κάνετε;" Σκεφτόμουν μέσα μου: "Μα τι ρωτάω Θεέ μου;"
Στην ερώτησή μου έπαιρνα πάντα μια και την ίδια απάντηση: "Καλά!"
Ένα χαμόγελο ζωγραφίζεται στο πρόσωπό της, ένα βλέμμα που προσέχει τον άνθρωπο που μπαίνει να την επισκεφθεί, μια χαρά όπως θα υποδεχόταν κάποιον επισκέπτη στο σαλόνι του σπιτιού της σε μια γιορτή.
Βγαίνοντας είναι δύσκολο για κάποιον να μην σκεφθεί τη μικρότητα που διακατέχει όλους εμάς τους..."φυσιολογικούς". Όταν ακούς αυτό το "Καλά" από το στόμα της κυρίας Μ. δεν μπορείς να μην αισθανθείς την καθημερινή αχαριστία που μας φυλακίζει όταν τα βάζουμε με την τύχη μας, με τη ζωή μας για μικροπράγματα.

Η κυρία Μ. ήταν ένα εξαιρετικά δραστήριο άτομο προ της εισβολής της νόσου. Εκπολιτιστικοί σύλλογοι, εθνικά θέματα, εκδηλώσεις δεν την άφηναν να κοιμηθεί και ταυτοχρόνως...σύζυγος και μητέρα.

Πώς αυτός ο δρομέας της ζωής γίνεται να καθηλωθεί κοιτώντας μόνο τα όσα συμβαίνουν σ' ένα δωμάτιο;
Η κυρία Μ. απαντά σ' αυτό το ερώτημα με το χαμόγελο και το "καλά".
Ο δρομέας του πολιτισμού είναι τώρα ένας δρομέας της ψυχής σ' έναν μαραθώνιο χωρίς επευφημούντες, χωρίς τρόπαια. Ένας καθαρός αγώνας με έπαθλο την αξιοπρέπεια κι ένα μήνυμα προς όλους τους υπόλοιπους για όλα τα πράγματα της ζωής που πολλές φορές δεν εκτιμούνται από αυτούς που συνήθισαν να τα έχουν.

Φόρος τιμής για την κυρία Μ. δύσκολα θα βρεθεί επάξιος. Αυτό το χαμόγελο αποτρέπει κάθε συναίσθημα λύπης προς αυτήν. Εμείς είμαστε για λύπη, που έχουμε τέσσερα μέλη με φυσιολογική κινητικότητα και δεν λέμε εκείνο το υπέροχο "καλά" της κυρίας Μ.
Ό,τι και να κάνει το σώμα, η ψυχή της κυρίας Μ. είναι πάντα όρθια, στητή και καμαρωτή.

Δεν μου αρέσει

Με τους καλούς ανθρώπους τα πάμε όλοι καλά. Το ζήτημα, βεβαίως, είναι το πώς ορίζεται ο καλός, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα. Με τους κακούς (κι εδώ χρειάζεται ορισμός) ομολογώ πως το μόνο που κάνω είναι να τους αποφεύγω, όσο μπορώ. Για κάποιον λόγο, δεν μου προκαλούν κάτι το αφόρητο. Θέλω μόνο να είναι μακριά μου. Η ίδια τους η ύπαρξη, όταν τη σκέφτομαι δεν μου προκαλεί τάση για έμετο κ.λ.π. Με τους κακούς ίσως το αίσθημα που επικρατεί στους περισσότερους από μας είναι ο φόβος.

Αυτό που με τίποτα δεν αντέχω είναι το "τίποτα". Μιλάω για ανθρώπους άχρωμους, άοσμους, άγευστους, ανέκφραστους, χλιαρούς.

Τη μοναξιά την αντέχω και πολλές φορές την επιζητώ. Όταν όμως βρίσκομαι με κάποιον που η ίδια του η ύπαρξη με καταδικάζει σε μοναξιά τότε αυτό που νιώθω είναι πολύ βαρύ. Δεν ξέρω πώς να το εκφράσω, αλλά θα έλεγα ότι είναι η ανυπαρξία που γίνεται ύπαρξη, χωρίς να χάνει τις ιδιότητές της. Που θα πει ότι βρίσκεσαι ενώπιον υπαρκτού ανθρώπου, στον οποίο δεν βλέπεις καμία έκφραση, καμία αντίδραση κι από χιούμορ...ούτε κατά διάνοια.

Όσες φορές ήρθα σε επαφή με τέτοια άτομα (πάντα λόγω ανάγκης και συνθηκών) έδινα απλώς μια μάχη με τον χρόνο. Πότε να περάσει, να πάρει ο καθένας το δρόμο του.
Το θέμα είναι ότι τέτοιοι άνθρωποι, όπως το λέμε απλά, "προκόβουν".
Κάποιος είχε μαζέψει αρκετά χρήματα σε κάποιο χρονικό διάστημα, όχι όμως επειδή ηδονιζόταν με το χρήμα (τουλάχιστον θα ένιωθε μια ηδονή), αλλά επειδή δεν ηδονιζόταν με τίποτα και για το τίποτα δεν χρειάζεται κάποιος να ξοδεύεται, οπότε αποταμίευε λόγω μιζέριας.
Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να είναι καλοί στη δουλειά τους, αρκεί η δουλειά να απαιτεί ένα είδος αυτοματισμού.
Όλα στη ζωή τους είναι κατά τα αναμενόμενα. Δεν αποκλίνουν ποτέ από το πρόγραμμα. Όχι όμως επειδή πιστεύουν στην αξία του προγράμματος, αλλά επειδή δεν υπάρχει κάτι που να κεντρίσει τα αισθήματά τους.

Οι βαρετοί άνθρωποι μου θυμίζουν την ισοηλεκτρική γραμμή στο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Είναι απολύτως ευθεία, αλλά σημαίνει τον θάνατο.
Προτιμώ μια ενδιαφέρουσα προσωπικότητα που παλεύει με τις παρορμήσεις, παρά κάποιον που τίποτα δεν σαλεύει μέσα του.

Μπορεί να φαίνομαι λίγο αυστηρός. Καταθέτω απλώς προσωπικά συναισθήματα. Το ότι κάποιος είναι χλιαρός και βαρετός δεν σημαίνει καθόλου ότι πρέπει να τιμωρείται.
Αν όμως θα ήθελε κάποιος να τιμωρήσει εμένα και είχε τη δύναμη να το κάνει, τότε σίγουρα θα με υποχρέωνε να συναναστρέφομαι δια βίου με τέτοια άτομα.

Απλή αναδημοσίευση

Απλώς ξανανεβάζω στο δίκτυο αυτό που είδα σε δύο άλλους bloggers (εδώ κι εδώ).

Μια αγνώστου πατρός (ή μητρός), όπως λέγεται, αφίσα για τη Θεσσαλονίκη.

Τα δικαιώματα ανήκουν στον φωτογράφο. Συναισθηματικά μετέχουμε πολλοί.
Είναι σαν να βλέπεις τις παλιές σου σκέψεις, τα συναισθήματα, τις περασμένες κουβέντες με φίλους να περνούν από αυτούς τους δρόμους.

Κάπου εκεί κάτω η μνήμη μας βολτάρει.

Απολαύστε!

Μία ακόμα υπέροχη συνάντηση

Στις λίγες μέρες της παραμονής μου στην γενέθλια πόλη επισκέφθηκα για μια ακόμα φορά έναν από τους παλιούς καθηγητές μου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το κάνω. Όποτε βρεθώ εκεί, θα τον ψάξω και δεν είμαι ο μόνος. Ο χρόνος δεν σβήνει τα πάντα.
Ο Δ. είναι καθηγητής μέσης εκπαιδεύσεως, φυσικός. Τον γνώρισα σε ένα φροντιστήριο που είχε ανοίξει στα χρόνια προ του διορισμού του στο δημόσιο.
Με μια φράση θα έλεγα:
Ο Δ. δεν ήταν δάσκαλος της φυσικής
Ήταν κήρυκας της φυσικής.

Στη μέση εκπαίδευση και αργότερα στην ανώτατη δεν συνάντησα πολλά παραδείγματα όπως του Δ.
Δεν θα ξεχάσω τη χροιά της φωνής του, τις συσπάσεις του προσώπου του όταν εξηγούσε κάτι που του άρεσε. Και του άρεσαν όλα της φυσικής και των μαθηματικών.
Πληρωνόταν για μία ώρα και δίδασκε δύο ή και περισσότερες, αν έβλεπε ότι η συμμετοχή ήταν αξιόλογη και τον συγκινούσε.
Όταν τον πληρώναμε, πολύ συχνά ακολουθούσε το κέρασμα του δασκάλου. Ένα γεύμα με τους μαθητές του.

Ξεκίνησε τις σπουδές του πάμφτωχος και σπούδασε χειρονακτικά εργαζόμενος. Όπως έλεγε, "ένα χρόνο σπούδαζα κι ένα χρόνο δούλευα. Έστελνα και στη γερόντισσα τη μάνα μου."
Ατίθασος από τα νιάτα του. Η κληρονομιά του μηδενική σε χρήματα, αλλά βαριά σε άλλους τομείς. Για κείνες τις εποχές, ήταν το "κακό" παρελθόν των γονέων και το λεγόμενο κοινωνικό φρόνημα, όπως θυμούνται οι μεγαλύτεροι.
Γι' αυτόν δεν ήταν καθόλου ευνοϊκό.
Μετά μια περιπετειώδη στρατιωτική θητεία ξεκίνησε το επάγγελμα. Ιδιώτης για αρκετά χρόνια.
Είχε αχαλίνωτο πάθος στο να μεταδώσει τη γνώση. Πολλές φορές απογοητευόταν από τους μαθητές του κι έλεγε: "θέλουμε να μπούμε στο πανεπιστήμιο κι όχι να μάθουμε φυσική, ε παιδιά; Τουλάχιστον εκεί κοιτάξτε να μάθετε. Αν και τότε ο σκοπός σας είναι το πώς θα πάρετε άλλο ένα χαρτί κι όχι να μάθετε, πότε θα μάθετε;"

Αρνιόταν τη μετάδοση της ελλιπούς γνώσης κι αυτό πολλές φορές στοίχιζε. Υπήρξαν και κάποιοι μαθητές που έφυγαν από το φροντιστήριο επειδή δεν άντεχαν τα..."περιττά πράγματα."
Δεν τό 'βαζε κάτω.
Σε κάθε τι καινούριο που θα μετέδιδε, έλεγε και κάποια πράγματα για τους επιστήμονες που τα πρωτοέφεραν στο φως, γεμάτος ενθουσιασμό.
"Ξέρετε πώς ζούσε η Μαρία Κιουρί..."
"Πώς σκεφτόταν ο Νεύτωνας μέχρι να συλλάβει την έννοια του απειροστού..."
"Η μοιραία μονομαχία του μαθηματικού Γκαλουά..."
"Η αυτοκτονία του Μπόλτζμαν..."
Οι ώρες περνούσαν, αλλά αυτός δεν σκεφτόταν τη χρονοχρέωση, μόνο την όρεξη για μάθηση.

Ο πίνακας δεν έφτανε κάποτε. Υπήρχαν κάτι συστήματα αξόνων στον τοίχο.

Όταν διορίστηκε γελούσαμε με τις διηγήσεις του.
"Εκεί που έγραφα, ξαφνικά τους βλέπω όλους να φεύγουν.
-Πού πάτε από τώρα;
-Διάλειμμα κύριε.
-Α,"

Σε μια από τις μετέπειτα συναντήσεις μας είχε πει: "Ο σκοπός της παιδείας δεν είναι κυρίως η μετάδοση γνώσεων. Ποτέ δεν θα τα μάθουμε όλα. Το ζητούμενο είναι η παραγωγή σκέψης. Δεν το βλέπω. Ό,τι και να τους πω, για σωστό το παίρνουν. Εγώ θέλω μαθητές που να κάνουν σκληρό αντίλογο. Σκεπτόμενοι όμως. Δεν μου αρέσουν ούτε οι τεμπέληδες ούτε οι θρασείς."
Η βαθμοθηρία τον εξόργιζε και είναι άνθρωπος οξύθυμος.
Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν τόσο με συναδέλφους, αλλά δυστυχώς και με μαθητές. Ο φετιχισμός του "εύκολα και γρήγορα" έκανε κάποιους μαθητές να τον απορρίψουν πριν προσπαθήσουν να καταλάβουν.

Άκουγα διάφορα γι' αυτόν. "Αυτά είναι για το πανεπιστήμιο", "Μόνο αυτός τα καταλαβαίνει" κ.λ.π.
Κάποιοι όμως δεν ξεχνούμε την αφοσίωση με την οποία έσκυβε στους μαθητές του, όταν αυτοί έδειχναν ενδιαφέρον και προβληματισμό γι' αυτά που έλεγε.

Τον ξαναείδα.
"-Γεια σου δάσκαλε. Ήρθα να σε δω.
-Καλώς τον."

Από τότε ως τώρα, μιλάμε πάντα στον ενικό. Δεν αλλάζει τίποτα.
Αν υπήρχε "αξονική τομογραφία ψυχής", τότε θα φαινόταν ο σεβασμός και η εκούσια υπακοή.
Δύσκολο να καταργεί κάποιος τα προσχήματα κι ωστόσο να επιβάλλεται. Δεν είναι για όλους.
Καλά κάνουν οι πληθυντικοί και υπάρχουν.